Deyim
|
Açıklaması |
| Aba |
Abla |
| Abıca |
Amca |
| Acuk |
Yabani elma |
| Ağuz |
Doğurup süte gelen hayvanın ilk günlerindeki koyu kıvamlı sütü |
| Ağzı kokulu yaren |
Kişinin sürekli yakınında olan sevgilisi |
| Ağzı yaşmaklı olmak |
Sinsice dedikodu yapmak, kadın gibi olmak |
| Ahraz |
Sağır, dilsiz |
| Akpakla |
Kuru fasulye |
| Alağun |
Alabildiğine bağırarak ağlamak |
| Alağuncu |
Alağunlu ağlamayı adet haline getirmiş olan |
| Alagün |
Güneşli bir gün, bulutsuz hava |
| Annaç |
Karşısında (Örn. Annacında durma) |
| Anteri |
Entari |
| Apalama |
Çocuğun emekleme hali |
| Arasına darı tanesi sığmamak |
Sözleri normal aralıklarla özen göstermeden peş peşe ulamak |
| Ardılmak |
Yük olacak biçimde yerleşmek |
| Atlampa |
Dört nala koşmak |
| Atlampaya kalkmak |
Önünü ardını gözetmeksizin dört nala koşmak |
| Atlankaya |
Çocukların bir tür oyunu. |
| Avurt |
Ağız içi |
| Ayağı karıncalı |
Adı çıkmış hafif kadın |
| Ayakcak |
Yürüteç |
| Aydaş |
Alabildiğine zayıflamış bebek |
| Aydışmak |
Karşılıklı iddialaşarak konuşmak, tartışmak |
| Aze |
Organ |
| Aşene |
Mutfak |
| B.kun adını ‘badı saba‘ koymuşlar |
Hiç değeri olmayan şeylere sabah rüzgarı demişler |
| Bağırdak |
Beşikte yatan çocuğun düşmemesi için bağlanan örtü |
| Balak |
Kedi, köpek ve manda yavrusu |
| Banma |
En büyük bakır kazan |
| Bayaktan |
Az önce |
| Baylıma |
Bari, hiç olmazsa |
| Bedel |
Merdiven basamağı |
| Bedürük |
Eğrilmek için temizlenerek rulo yapılmış yün |
| Belemek |
Bebeğin uyuması için yapılan işlerin tümü |
| Benim eşşeğim gancık olsun |
Peki, tamam, senin dediğin gibi olsun |
| Berçi |
Mavi göz |
| Bertilmek |
Adele zedelenmesi |
| Bi dıkım |
Bir lokma |
| Bi sokum |
Yutulacak en küçük parça |
| Bi tüğümcük |
Parçanın en küçüğü |
| Bi zollu bi zollu |
Çok güzel |
| Bidilik |
Çok küçük ceviz |
| Biki |
Biraz |
| Bilik |
Leblebi |
| Bizeğel |
Az sonra |
| Bizeğel |
Kısa bir süre sonra |
| Boğün |
Bugün |
| Büküzümü |
Böğürtlen |
| Bıldır |
Bir yıl öncesi |
| Büsürgeç |
Sacta ekmek yaparken ekmeği çevirmek için kullanılan uzun,yassı tahta |
| Büzük |
1. Kenarı köşesi çekilmiş 2. Kıç, g.t |
| Büşürgeç |
Pişirgeç, yufka pişirmede kullanılan alet |
| Börtmek |
Haşlanmak, tam pişmemem durumu |
| cadı kazanı |
Fesadın ve dedikodunun çok olduğu, herkesin birbirine düştüğü, türlü düşmanlıkların kaynaştığı, hile ve düzenlerin kurulduğu yer."Mahalle bir anda cadı kazanı gibi kaynamaya başladı." |
| Çalmaç |
Fasulye, domates gibi sebzelerin ağması içn dikilen dal parçası |
| Cancak |
Yemek yerken imrendirme eylemi |
| Cannalası |
Canı çıkası |
| Çapar |
Güneşe bakamayacak denli sarışın, kaşı, kirpiği beyaza yakın renkte |
| Capcuk |
Söz ve eylemlerinde tutarsız olan |
| Çapıla |
Terlik gibi arkası basık, hafşf yaz ayakkabısı |
| Caydak |
İçi boşalmış eşya |
| Çaynik |
Çaydanlık |
| Caşdak |
Oturaksız, üstüne düşmeyen işlere kalkışan |
| Çekme |
Topraktan yapılmış derince kap |
| Çemkirme |
Yüze gelme, birisi ile konuşurken kural tanımama, karşısındakinin sözünü kese kese ve azarlar gibi yanıt verme |
| Çemkürmek |
Karşıdakine anlamsız bir şekilde bağırarak konuşmak |
| Çeten |
Saman taşımak için kalınca dallardan yüksekçe örülerek kağnı üstüne yerleştirilen araç |
| Cibik |
Köşe |
| Çiğit |
Çekirdek |
| Çiğitli sıçma |
İşe yarar kurallara uygun iş yapma |
| Çildağım |
Darmadağın yerlere saçılmak |
| Cimbüzük |
Olmadık şeylerden etkilenip, ağlayıp sızlayan |
| Çimke |
Hayvanların topuklarının biraz üstünde ayak kısmına değin olan kısım, hayvanın paça pişirmede kullanılan bölümlerinden |
| Çimmek |
Yıkanmak |
| Cin arabası |
Bisiklet |
| Çintermek |
Yoğun bir dikkatle bakmak |
| Cipdümek |
Kestirmek |
| Çipil çipil |
Bir maddenin bulaşması ile yapışkan durum alması |
| Çipil gözlü |
Çapaklı, sulu gözlü |
| Çirkef |
Çamurla karışık pis su |
| Çişdik |
Tam gelişmemiş çocuk veya insan |
| Cocili |
Neşe yaratan , dili tatlı çocuk |
| Çoğlu |
Genellikle pekmez yaparken, kazandan şıranın alınmasında kullanılan, büyük ve derince saplı bakır kap |
| Comba |
Burulmamış genç manda |
| Çon |
Vücudun basen kısmı |
| Çot |
Bacak arası |
| Çıbartma |
İnce bir çubukla vurulması sonucu vücutta duyulan sızı |
| Cıbıbık dedirtmek |
Bıktırıp usandırmak |
| Cücük |
Civciv |
| Cıldır cıldır |
Dupduru, suyu pek çok (yemek için kullanılır) |
| Cılk |
İçi kokuşmuş |
| Cımb |
Bir salkım üzümdeki küçük dalcık |
| Cımbak |
Gövdesi çıplak |
| Cırtcılı |
En sonuncu |
| Çöğdürçüş |
Tahterevalli |
| Çöğdürmek |
Erkeklerin işerlerken sidiklerini uzağa boşaltmaları |
| Çömçe |
Pekmez kaynatırken, hem pekmezi karıştırmada, hem de yüzüne gelen kef denilen köpüğün alınmasında kullanılan uzunca saplı, azıcık çukurca bakırdan yapılmış araç |
| Çördük |
Yabani armut |
| Cörredene akmak |
Bol suyun kısa sürede birdenbire boşanması |
| Çöşdürüm |
Kural dışı davranışlar |
| Çöşdürüm oynamak |
Bir ev veya iş yerinde, kural tanımadan büyük, küçük bilmeden kendi bildiğince eylemler yapılması |
| Dalap |
Büyükbaş hayvanın çiftleşmeye hazır duruma gelmesi |
| Dallampa |
Değneğin meyve düşürme amacıyla havaya fırlatılması |
| Dandininde oynamak |
Kendi bilgi ve düşüncesini bir yana iterek başkasının güdümünde olmak |
| Dandininde oynatmak |
Bir kimsenin başkalarını dilediği gibi kullanması |
| Daşık |
Kendi varlığını ve benliğini abartan kimse |
| Densük |
Kendini kural dışı gibi gösteren kimse |
| Dey daha |
İşte orada |
| Dey dey daha hollukta |
Aradığının nerede olduğunu biliyorum ama, bunu sen bulamazsın |
| Diri |
Pazar günü |
| Dorukmak |
Çağrısız konuk olarak yerleşmek |
| Döngel |
Muşmula |
| Eccük |
Azıcık |
| Eci |
Kız kardeş |
| Eğrek |
Toplantı yeri |
| Eğrek yeri |
Sabahları, büyükbaş hayvanların sığırtmacın emrinde toplandığı yer |
| Eğsik etek |
Çaresiz kadın |
| Elevay |
Beceriksiz, elinden iş gelmeyen |
| Eli bek |
Çok tutumlu, cömert olmayan |
| Elim ayağım karaçalı |
Tüm organlarım oynadığımız oyunun içinde |
| Elim hamur karnım aç |
Gereksinimleri karşılayan kişi olmasına karşın, bu ürün veya hizmetten yoksun kalmak |
| Elleğem |
Herhalde, galiba, sanırım |
| Ellem |
Her halde |
| Emen |
1. Oyun oynarken odak yeri kabul edilmiş yer 2. Sebze için ekim ve dikime hazırlanmış yer |
| Emme |
Ama |
| emmi |
amca |
| enduğü gün |
dün değil ondan önceki gün manasında |
| Enek |
misket |
| Enek |
Bilye |
| Ersün |
Teknedeki hamuru kesmeye ve ele bulaşan hamurdan eli temizlemeye yarayanü saplı ve yassı demirden alet |
| Eski b.ka su serpmek |
Unutulmuş kötülükleri su yüzüne çıkartmak |
| Eşeğim kiraya |
Bir tür oyun |
| Eşeğimin kulakları civredi |
Bu insanın canı çok yandı, yerinde duramaz artık |
| Falenca |
El alem |
| Fatmacık |
Gül hatmi çiçeği |
| Felenga |
Tepesi üstü |
| Felenga aşmak |
Tepesi üstü gitmek |
| Feşel |
Yaramaz |
| Filke |
Musluk |
| Firik |
Büyüme aşamasını tamamlamamış piliç |
| Fişir fişir yanma |
Çok kaşındırıcı biçimde olağanüstü yanma |
| Forşumak |
İyice gevşemek |
| Fışkı |
Kokuşmuş nesne |
| G.tü düşük |
Her gördüğünü, her aklına geleni isteyen |
| Gadaç |
Kardeş |
| Gadder |
Derecesi yüksek |
| Gadimi |
Sürekli |
| Gag kadar |
Bir parçacık |
| Gak |
Olgun meyvelerden kesilerek hazırlanan hoşaflık |
| Gakırdak |
Koyun kuyruğunun kavrulmuşu |
| Garangut |
Kararmaya yüz tutmuş |
| Garçin |
Bir çeşit kundura |
| Gartal |
Yumurtalıkları çıkarılmış erkek manda |
| Garınca demiş ki: ''Yarım okka yağım eridi'' |
Her insanın kendine göre bir ölçü anlayışı vardır |
| Garıncanın kavmi var |
Herkesin kendisine göre bir kayıranı ve yandaşları olabilir. |
| Gasbeten |
Özellikle |
| Gatmer |
Yufka ekmeğin ufağı |
| Gatık |
Yağı alınmış yoğurt |
| Gaşmer |
İnsanlar arasında gülünç duruma düşen |
| Gerük |
Kenarları gerilerek büzülmüş |
| Girellik |
Kiler |
| Gokmuş |
İspiyoncu |
| Gongak |
Kırılan, içi çıkartılan cevizin parçalanmamış durumu |
| Gubur |
Foseptik çukuru |
| Gudde |
1. Salgı bezi 2. İçinden pazarlıklı |
| Guraf guraf |
Sürekli ve toplu olarak gelme veya gitme olayı |
| Guşene |
Tencere |
| Gılimşir |
kuşkonmaz |
| Gıncırdak |
Bir oyun aleti. Yere çakılan kalınca bir kazığın tepesin, ortasından oyularak geçirilen 5-6m'lik bir sırıktan oluşur. Sırığın iki yanına bire veya ikişer kişi karınları üstüne yatarak, arada ayaklarıyla yerden güç alarak kazığın çevresinde dönerler. Sıtma |
| Günü |
Kıskançlık |
| Günücü |
Kıskanç |
| Günücü kel tavuk |
Kıskançlıktan ölmek aşamasına gelmek |
| Günülemek |
Kıskanmak |
| Gıynak |
İç cevizin bölümlerinden biri |
| Gızıl çanaklı |
Her şeyi herkesten kızınan |
| Göğsemek |
Çifleşmeye hazır duruma yaklaşmak (büyükbaş hayvanlar için) |
| Gökpakla |
Taze fasulye |
| Gölbez |
Kedi ve köpeğin yavrusu |
| Gönlümün gök paklası |
Olmayacak şeyleri usundan geçiren |
| Görmelere irmeyesi |
Dilerim, ölürsün de göremezsin |
| Göynümek |
İçi geçmeye yüz tutmak |
| Halleşe |
Düğünlerde hep bir ağızdan ilahi söyleme |
| Hanım söylerse mubah gelin söylerse kabahat |
Kendisine yakışanı başkalarına uygun görmemek |
| Hapaz |
Avuç |
| Harpuçlamak |
Bir şeyleri avuçlayıp avuçlayıp bırakmak |
| Has un |
Fabrika unu |
| Hedik |
Aşure |
| Heeri |
Yahu |
| Herbi |
Oyunda, gelecek bir eylemden doğacak sonucun birkezlik geçersiz sayılacağını bildirmek |
| Hirk |
Ekime hazırlanmış sürülmüş toprak |
| Hiykirmek |
Soğuk suya girme veya üstüne su sıkılma durumlarında içini çekerek bir ses çıkarmak |
| Holazan |
Boş söz, değersiz söz |
| Holazan okuma |
İnandırıcı olmayan boş sözler söyleme |
| Hozan |
Uzun yıllar ekilmemiş toprak |
| Hoşurdak |
Ağzını şapırdatan |
| Huysukmak |
Alışkanlık haline getirmek |
| Hüdü |
Topaç |
| Hüdü oynamak |
Topaçla oynamak |
| Hımbıl |
Kendisini bırakma hali, uyuşuk davranan |
| Hımılık |
Burnundan ve genizinden konuşan |
| Hındır keten |
Güçlükle, ucu ucuna yetişecek denli işlerin yürümesi |
| Hıngıldama |
Ağlar gibi yapma |
| Hınıs |
Eli sıkı |
| Hırlı |
Yararlı, doğru, dürüst, iyi |
| Hüşgü |
Çöp, gübür |
| Hüşümlenmek |
Yalnızken, olaylarda korkuya kapılmak |
| Hörelembeç |
Cırcıvık, akıcı, elde avuçta durmayan |
| Höreleme |
Üstüne çullanma |
| Hörül hörül akma |
Börek ve benzeri yiyeceklerin çok yağlanması sonucu yağların ele, kola akması (övünmek ve övmek için söylenir) |
| Höyküre höyküre ağlama |
İçini çeke çeke sesli olarak ağlama |
| Höykürme |
İçini çekme |
| Hözmek |
Mısırın tanesiz koçanı |
| Ikıl çokul |
Kendini zorlayarak iş yapmak |
| Ilıncak |
Salıncak |
| Imbıl ımbıl |
Şişmanlıktan ötürü etlerin sallanması |
| Imsık |
İnsanlar arasındaki sözlere, sohbetlere katılmadan, sessizce oturan kimse, içine kapanık |
| Ingıl yokuş |
Gücü kuvveti yetmeyerekten |
| Irussuz |
Huysuz, sorunlu kimse |
| Irık |
Aralık, boşluk |
| Irıltım |
Döküntü |
| Irıltım |
İşe yaramayan, önemsiz eşyalar |
| Irıplı |
Gerçek dışı, çok abartılı |
| Işıdı |
Kendini çok önemseyen, kendini olağanüstü gören |
| Kanatlı |
Üstü kapalı büyük kuruluk kapısı |
| Kanruk |
Balgam |
| Kavga kaşağısı |
Kavga çıkartmak için olağanca yeteneklerini öne çıkaran ve kavganın sürüp gitmesini sağlayan |
| Kavgaya tırmık çekmek |
Ortam uygun olmamasına karşın kavga nedenlerini izleyen |
| Kaştarmak |
Bir işi idare etmek |
| Kemüre |
Gübre |
| Kemüre kezeği |
1. Hayvan pisliğinin kurusu 2. Sözü değersiz ve geçerli olmayan |
| Kendürük |
Un elerken, hamur yoğururken, unun yerlere geçmemesi için, teknenin ve ekmek yapılan yaslağacın altına serilen, terbiye edilmiş, tabaklanmış sığır derisinden yapılmış yaygı |
| Keperük |
Suyu çekilmiş meyve |
| Kepüç |
Küçük ve yukarı kalkık burun |
| Kerç |
Nisbet yapma |
| Kerç etmek |
Birisini kızdırmak için kasten onun söylediklerinin aksini savunmak |
| Keser enseli |
Sürekli inatçılık yapan |
| Kevrankökü |
Yerelması |
| Kevük |
Pekmez sucuğu yapılırken kullanılan ağaçtan yapılmış çatal |
| Kezek |
Sürülmüş tarlada tümüyle ezilmemiş toprak parçası |
| Keşik |
Sıra |
| Kiren |
Kızılcık |
| Kirimek |
İnatlaşmak |
| Kirman |
Yünden ip yapmak için kullanılan alet |
| Kitibiyoz |
Kıyımsız, eli sıkı |
| Kolları bedürük gibi |
Eğrilmeye hazır, rulo yapılmış yün gibi düzgün ve bembeyaz kollar |
| kotarmak |
Bir aşı tabaklara boşaltmak |
| Koyun gibi künkütlemek |
Koyun gibi düşünmek |
| Kulak tozu |
Kulağın tözü, kulağın arkası |
| Kuru yere kurt düşürmek |
Hiç olmadık yere olay yaratmak |
| Küfük |
Cevizin çürüğü |
| Kül döken |
Evin hanımı |
| Kümsü kümsü kokmak |
Bozulmuş gibi kokmak |
| Kümsümek |
Pas gibi kokma, kokuşmadan önceki durum |
| Küre |
Pekmez yapılan yer |
| Kürelemek |
Toptan kötülemek |
| Kırık yaylı |
Yürüme özürlü, topal |
| Küylek |
Kova |
| Küştek |
Her işe burnunu sokan, her zaman öncülük yapma çabasında olan |
| Lamçi |
Yağmurdan korunmak için keöeden yapılan giysi |
| Lapçin |
Bir çeşit kundura |
| Lik like kalkmak |
Tırısa kalkmak |
| Lom sözlü |
Beklenmedik zamanda söylenen kaba ve çirkin söz |
| Lombadan söylemek |
Düşünmeden söylenilen söz |
| Lığlama |
Bir selin veya nehrin kenarlara taşması veya bir başka yere akaması sonucu tortu ile doldurması |
| Löllös |
Biçimsiz ve kaba saba |
| Mada |
Mide |
| Madası almamak |
1. Midesi almamak 2. İsteksiz ve iştahsız olmak |
| Madası bozuk olmak |
Midesi bozuk olmak |
| Mahat |
tahtadan kanepe |
| Mahrama |
Ev dokuması peşgir |
| Malamat oldum |
Kepaze oldum |
| Mamir |
Sağlam |
| Mandik |
Topuklara dek uzanan, paçası daracık uzun don |
| Masaf |
Büyük tepsi |
| Mayukdamak |
Üzüntü anında kedi gibi ses çıkartmak |
| Mayyoğ |
Akılsız kaba adam |
| Meçük |
Kıçı kırık |
| Medine |
Baca kenarındaki delik |
| Memişane |
Tuvalet |
| Merziman |
Merdiven |
| Momucuk |
Çok korkunç nesne |
| Muğur olmak |
Seçeneklerden önemli olanları yitirip, önemsemediğine razı olmak |
| Mülemma oldum |
Kendi özüme benzemez bir karmaşaya sürüklendim |
| Mülenbah |
Bulaştırma, karıştırma |
| Mırmırık |
Keyifsiz durum |
| Mırığım kırıldı |
Keyfim kaçtı, beklentilerim boşa gitti |
| Nasibet |
İlgi |
| Nasibetli |
İlgili |
| Nasibetli söz |
Olaylarla ilgili, uyumlu söz |
| Nasibetsiz |
Doğru dürüst ilişki kurmayan, münasebetsiz |
| Nasibetsizlik etmek |
Yerinde olmayan davranışta bulunmak |
| Naşapa |
Bir çeşit su kabı, maşrapa |
| Ne nasibet |
Ne ilgisi var ki |
| Neğseri |
Olağanüstü soğuk |
| Nemarek |
Benim neme gerek |
| Noğay |
"Yedekte duran. Özellikle at arabacıları, arabayı çeken atların yanına boş bir at bağlarlar |
| Norbat |
Sözleriyle ve davranışlarıyla çok kaba insan, nobran |
| Oğmaç |
Hamurla yapılan bir tür yemek |
| Oklağaç |
Oklava |
| Oluk etmek |
Pekmez yapmak |
| Ortalığı mülenbah etmek |
Etrafı karmakarışık etmek |
| Oynak kütük |
Güvenilmez insan |
| Paçavra hastalığı |
Grip |
| Paçur |
Temizlikten ve düzenden anlamayan |
| Paklavadan pay ummak |
Çok değerli bir şeyden hakkı olmadığı halde pay beklemek |
| Palaz |
Kekliğin yavrusu |
| Payalı |
Kendine süs veren, kendisini olağanüstü gören |
| Paysınmak |
İnsanları küçük görmek, insanları önemsememek |
| Pazvalt |
Bekçi |
| Peçe |
En küçük su arkı |
| Penek |
Basık, yassı |
| Pevrede |
1. Salça 2. Marmelat |
| Pinnik |
Pinenecek yer, kümes |
| Piyik |
Bir bütünün en küçük parçası |
| Potura |
Pudra |
| Puçulama |
Olaylar karşısında eli ayağı birbirine dolaştırma, bocalama |
| Pına |
1. Tavukların uzağa gitmemesi için ayağına takılan ağırlık 2. Çarık ve ayakkabının tabanı |
| Pürçek |
Taranmamış, karışmış saç |
| Pöçük |
Keçinin kuyruğu (yüzüldükten sonra), kuyruk sokumu |
| Rüktem |
Grip |
| S.ki biteli bir iş yaptı |
Bugüne değin, yaptığı tek olumlu iş |
| S.kte sabunda alakası olmamak |
İlgili konuyla kesinlikle ilişkisi bulunmamak |
| Sabi |
Aklı ermeyen çocuk, günahsız |
| Sağu |
Yüksek ses |
| Sağuyla ağlamak |
Yüksek sesle ağlamak |
| Sahtiyen |
İşlem görmüş keçi derisi |
| Sakamet göstermek |
Beceriksizce, acemice eylemde bulunmak |
| Saku |
Ceket |
| Saldur suldur |
Gelişi güzel, bakımsız |
| Salgada |
Varlığı hesaba katılmamış olan |
| Samaruk |
Suyu çekilmiş, özelliğini yitirmeye yüz tutmuş olan |
| Sanıldak |
Davetsiz konuk |
| Sarsuk |
Ne yaptığını bilmeyen , Beceriksiz |
| Saykal |
Türünün en büyüklerinden |
| Sayyağı |
Tuzlanmış tereyağı |
| Sayyağından kıl çekmek |
Çok kolay işlem |
| Sazak |
Rutubetli soğuk rüzgar |
| Seğirdim oluğu |
Sulama amacıyla, ırmağın akıntısından yararlanılarak kurulan su dolabının toprağa ulaşmadan önce, su kaplarının birbiri ardından boşalttığı ahşap oluk |
| Seğirtmek |
Koşmak |
| Seğsenmek |
Hasmına vuracak gibi yapıp korkutma eyleminde bulunmak |
| Seki (sekü) |
Yüksekçe yer |
| Seri ele vermek |
Kendisine sahip olamamak, hastalanınca yatağa düşmek |
| Serpenek |
Şapkanın kasketin siperi |
| Siklet |
Aşırı kalabalık |
| Sildir sildir |
Etekleri yerleri süpürmek |
| Silgi |
Kadın çarşafı |
| Simsort simsort gitmek |
İsteksiz isteksiz yürümek |
| Sirke |
Bit yumurtası |
| Sitil |
Küçük kova |
| Sivsiklenmek |
İsteyerek vakit yitirmek |
| Siyme |
Sızma, üstüne sidik kaçırma |
| Soğla |
Uzun süre beklemiş |
| Soğla toprak |
Hiç sürülüp ekilmemiş toprak |
| Soğukluk |
Semizotu |
| Sokranmak |
Duyulması zor biçimde söylenen şikayet anlamında sözler |
| Soyka |
1. Nesne 2. Ölünün arkasından çıkarılmış olan giysiler |
| Suğutmak |
Sessizlik içinde sinirli tavır almak |
| Süğsün |
Ense |
| Sühlü |
Giyim kuşamına özen göstermeyen |
| Sümsük |
Yumrukla birisini kakışlama |
| Sındı |
Makas |
| Süngüt |
Kapların kireç tutması |
| Sıpara |
Kitap |
| Sürgüç |
Yer veya bulaşık bezi |
| Sırpat |
Giysilerin çok ıslanmış olması |
| Süydürmek |
Kendisini sürekli olarak kabul ettirebilmek |
| Süyem |
Baş parmak ile işaret parmağı arasındaki ayrım |
| Sıypınma |
Kıç üstü kayma |
| Söğürtmek |
Koşmak, seğirtmek |
| Sölpük |
Düzensiz |
| Söp salkı konuşma |
Düşünmeden konuşma |
| Söyke |
İşin gelişi |
| Sözün söykesi |
Sözün gereği |
| Ta'ğnı cannalası |
Tanrının canını alması dilenen kimse |
| Talaka |
Yaysız araba |
| Tam çalgı |
İnce saz |
| Tavsamak |
Öfkesi geçmiş olmak |
| Tayla |
Tarla |
| Tenteş |
Uygun, uyumlu |
| Terece |
Dolapların yan taraflarındaki delik |
| Terek |
Raf |
| Teykül |
Nişanlı |
| Tilki burun |
Bir cins balık |
| Tiyin |
Sincap |
| Tumayı |
Rastgele |
| Tumayına gitmek |
Nereye gittiğini bilmeksizin gitmek |
| Tuşma |
Parmakları birleştirerek elin sırtı ile dürtüklemek |
| Tüğdürmek |
Yere değdirmeden uzağa fırlatmak |
| Tüğelemek |
Yerden sürükleyerek uzağa atmak |
| Tıkır |
Çamdan yapılmış su kabı |
| Tök |
Hindi |
| Törlemek |
İshal olmak |
| Töt |
Topaç |
| Ud (ut) |
Utanma |
| Uğra |
Hamurun açılması aşamasında kullanılan un |
| Uğunmak |
Fazlaca acıdan dolayı olduğu yerde kalıp sızlanmak |
| Ustun |
Tavan |
| Ustun: |
tavan |
| Utlu |
Utanmasını bilen, arsızlık yapmayan kişi |
| Vağıl vağıl taşmak |
Kaynayan bir şeyin mayası veya mayası çok gelmiş hamurun kendiliğinden çokça taşması |
| Vanılamak |
Bilinçsiz olarak kafa şişirmek, anlamsız sesler çıkartmak |
| Varivi |
Haydi gidiver |
| Virivi |
Ne olur bana ver, veriver |
| Vittirdek |
Kurbağaların yumurtadan yeni çıkmış çok devinimli yavruları |
| Vıııı |
Ya! Öyle mi? |
| Yalap yalap yanma |
Bir yaranın kısa aralıklarla sürekli yanması |
| Yan beyine gelmek |
Kaza yapan aracın yan yatması; Cümle içerisinde kullanacak olursak; |
| Yaslağaç |
Üzerinde yufka açmak için kullanılan tabla, yere yakın küçük masa |
| İbibiğin küçük karısı, yarım elmanın yarısı |
Kız çocuğun büyüklere özenerek onlar gibi giyinip yetişkinliğini kanıtlama sevdası |
| İbibik |
Hüt hüt kuşu |
| İcot |
İcat edilmiş |
| İdare |
Gaz lambasının küçüğü |
| İdiklemek |
Süt veren hayvanların sağılmasından önce, sütünü memelerine indirmesi için, memelerin okşanması |
| Yimeden gidesi |
Yemeye vakit olmadan ölesi |
| İki çifte bir osurmuk |
Eşekcesine iş yapıp çekilip gitmek |
| İl |
Yabancı |
| İlağarşu |
Başkalarının yanında yapılan ayıplanacak eylemde bulunma |
| Ülefe |
Herkese dağıtılan bolca, bahşiş, padişahlara özgü ikram |
| İliğim üzüldü |
Acıyı en derin yerimde duydum |
| İliğimi üzme |
Beni derinden yaralama |
| İlistir |
Süzgeç |
| İlistir |
Süzgeç |
| İmil imil akıyor |
Olgunlaşan meyvelerin yerlere dökülecek gibi olması |
| İmroh |
Sulama suyunun bekçisi |
| Ümüğünü sıkmak |
Boğazını sıkmak |
| Ümüdünya |
Evren |
| Ümük |
Boğaz |
| İti |
Tatlı |
| İttiba |
Uyum, öncelikle |
| Yüğürtmek |
Koşmak |
| Yılan bile toprağı gıdım gıdım yer |
Bolluk içinde olduğunuz zaman bile tutumlu olmaya özen gösterin |
| yılan kuyruğu |
kuşkonmaz |
| Yılhır |
etin karın kısmı |
| Yüzü sahtiyen gibi |
Hiç utanması yok |
| Zabın |
Gelişmemiş |
| Zangadan ortaya çıkmak |
Umulmadık bir zamanda ortaya çıkmak |
| Zaptiye |
Jandarma |
| Zavrak |
Salatalık |
| Zavzav |
Oyunda nefes almadan, istenilen yere ulaşmak için kural gereği söylenilen söz |
| Zavzu |
Sebze ekilmiş yer |
| Zere (zare) |
Belli bir amaca dayalı davranış |
| Zerze |
Kapının kilidinin takıldığı yer |
| Zingirdekli kadın |
Çalmayı gülmeyi seven kadın |
| Zımzık |
Yumruk |
| Zıngadan vurmak |
Elini ayarlamadan acımasızca vurmak |
| Zırtaboz adam |
Terbiyesi kıt, eğitilmemiş kaba insan |
| Öğse |
Yanmış odun veya kömür parçası |
| Öksürüç |
Bir tür kıçıklı bol balık |
| Öküs |
Lüküs lambası |
| Öllüğün Körü |
Yok artık bu kadar da olmaz, elinin körü |
| Öllük |
Bebeklerin altına konulan toprak |
| Örüsger |
Rüzgar |
| Öveleme |
Parmaklar arasında ezme |
| Özemek |
Sözü aşırı derece uzatmak, ince eleyip sık dokumak |
| Şalaka |
Meyve yerken sularının ele ve ağza bulaşması |
| Şallak |
Külotsuz, cinselliği görünen |
| Şamama |
Güzel kokulu kavunumsu bitki |
| Şamata teli |
Neşe kaynağı |
| Şar şar dökmek |
Ne söylediğini bilmezlik |
| Şekermeme |
Küçükbaş hayvanların kol kısmının 10 cm kadar uzunluktaki bölümü |
| Şilepe |
Tatlının ele ve başka şeylere bulaşması sonucu yapış yapış duruma gelmesi |
| Şimşirek |
Tüysüz |
| Şinnemek |
Yüz bulunca arsızlaşmak |
| Şivşit |
Koşut, paralel |
| Şordan ari gitmek |
Şu taraftan gitmek |
| Şordan beri gelmek |
Uzaktan gelmek |
| Şıpırdaklı |
Gösterişli bir görünüm içinde olan |
